Banking System in China

		សាកលវិទ្យាល័យបៀលប្រាយ
			រូបិយប័ណ្ណប្រទេសចិន
	ស្រាវជ្រាវដោយក្រុម​និស្សិតៈ ទេព ចិត្រា​   គង់ ម៉ារ៉ាដន                                            ង៉ែត សិនសៀងហាវ ប្រេស ពុទ្ធី ​​​  ជា ថានី
				ដឹកនាំដោយសាស្រ្តាចារ្យៈ Tung Tithanou
					ជំនាន់ ០៩ ក្រុម SS១ បន្ទប់ ២០២ មាតិការ I.ប្រវត្តិនៃធនាគាររបស់ប្រទេសចិន (History of Banking in China)   1.ធនាគាចិនដំបូង Early Chinese Banks   2.កាចូលមកដល់នៃធនាគាបរទេស Entry of foreign Bank   3.ធនាគាររបស់រដ្ខាភិបាល Government Bank   4.សម័យដែលធនាគាចិនរើកចំរើនដល់កំរិតកំពូល Golden Age of Chinese Banking II.ប្រព័ន្ធធនាគាររបស់ចិន China’s Banking System   1.គ្រឹះស្ថានធនាគាររបស់ចិន China Banking Institution 2.គ្រឹះស្ថានមិនមែនជាធនាគារ Non-Banking System I.ប្រវត្តិនៃធនាគាររបស់ប្រទេសចិន (History of Banking in China)   1.ធនាគាចិនដំបូង Early Chinese Banks   គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុរបស់ប្រទេសចិនគឺត្រូវបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងវិស័យធនាគារដែលតួនាទីទាំងនោះមានដូចជាៈ ទទួលប្រាក់បញ្ញើរ (acceptance of Deposits) ផ្តល់កម្ចី (Making Loans) បង្កើតរូបិយប័ណ្ណ​(Issuing Notes) កាប្តូរប្រាក់ (Money Exchange) កាផ្ទេរប្រាក់​(Money remittance)។​ ក្នុងឆ្នាំ ១០២៤ ក្រដាស់ប្រាក់ដំបូងត្រូវបានផលិតឡើងក្នុងសម័យ Sichuan ដែលទទួលខុសត្រូវផលិតដោយស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ Piaohoa ហើយនិង Qianzhuag ដែលដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងទីផ្សាររបស់ចិនសម័យនោះ។   ប៉ុន្តែដោយសារតែមានភាពទន់ខ្សោយនិងខ្វះចន្លោះនៅក្នុងកាគ្រប់គ្រងនិងអភិវឌ្ឍន៍ប្រព័ន្ធធនាគាររបស់ចិន គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុរបស់ចិនបានផ្តោតសំខាន់ដំបូងទៅលើ Commercial Banking វិញម្តងដោយធ្វើកាងារយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្រួសារ និងឯកត្តជន។ និងប្តូរពី Long Term Demand Deposit មកជា short Term money transfer វិញ។   សតវត្សទី១៩ ពួកធនាគារិកនៅទ្វីបអឺរ៉ុបបានចូលមកដល់ប្រទេសចិននិងធ្វើឲ្យាមានកាផ្លាស់ប្តូរគំនិតលើវិស័យធនាគាក្លាយជាប្រព័ន្ធធនាគារទំនើប។ 2.កាចូលមកដល់នៃធនាគាបរទេស Entry of foreign Bank   ធនាគាររបស់ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហភាពអឺរ៉ុបបានចូលមកដល់ប្រទេសចិនប្រហែលកណ្តាលនៃសតវស្សទី ១៩ដែលធ្វើឲ្យមានកាកើនឡើងនៃជំនួញយ៉ាងច្រើន ហើយធនាគាទាំងនោះបានបង្កើតសាខាពេញទូទាំងទីក្រុងហុងកុង។ 3.ធនាគាររបស់រដ្ខាភិបាល Government Bank   កាពង្រឹងចំណុចខ្លាំងរបស់ខ្លួនក្នុងកាគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធធនាគារក្នុងប្រទេស ចិនបានចាប់ផ្តើមប្តូរឥរិយាបថដូចជា ចាប់ផ្តើមផ្តល់កម្ចីក្នុងស្រុកដែលមានទំហំធំនិងមានរយៈពេលវែង។ ប៉ុន្តែរជាអកុសល ធនាគារបស់ចិនមិនមានប្រាក់គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីផ្តល់ឲ្យឡើយ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលបង្ខំចិត្តទៅខ្ចីលុយពីធនាគារបរទេសដោយបានចុះកិច្ចសន្យាមួយយ៉ាងត្រឹមត្រូវ (made serious efforts to create a foreign Chinese joint bank in 1885-and a gain 1887)។   ក្នុងឆ្នាំ ១៩០៥ ធនាគារកណ្តាលនៃប្រទេសចិនត្រូវបានបង្កើតឡើងមានតួនាទីជាទីប្រឹក្សានៃប្រាក់ចំណេញ (Board of Revenue)។ ៣ឆ្នាំក្រោយមកវាបានប្តូរឈ្មោះជា Great Qing Government Bank។ ធនាគារកណ្តាលរបស់ចិនមានតួនាទីដូចជា៖   -កាកំណត់ពន្ធ និងបំណុល (tax payment and debt settlements )   -កាគ្រប់គ្រងទ្រព្យសម្បត្តិជាតិ (Privilege to run the state treasury)   -កាគ្រប់គ្រងកម្ចីបរទេស (management of foreign loan)   -កាចំណាយលើសំណងបរទេស (Payment of foreign indemnities)   -កាយកពន្ធលើប្រាក់បញ្ញើរ និងកាផ្ទេរប្រាក់   -កាចំណាយលើផ្លូវទូត (diplomatic expenditure)។ល។ 4.សម័យដែលធនាគាចិនរើកចំរើនដល់កំរិតកំពូល Golden Age of Chinese Banking   ឆ្នាំ១៩៣៧គឺជាឆ្នាំដែលវិស័យធនាគាររបស់ចិនឡើងដល់កំរិតកំពូល ហើយបានផ្តល់កម្ចីដល់ឧស្សាហកម្មធំៗ និងតំបន់ក្រីក្រ។ ក្នុងឆ្នាំនោះដែរធនាគារចិនត្រូវបានគេកំណត់សំគាល់ថាជាធនាគារឯកទេសក្នុងកាគ្រប់គ្រងកាប្តូរប្រាក់បរទេស (Foreign Exchange)។   ប្រទេសចិនបានបង្កើតប្រភេទធនាគារជាច្រើនដែលស្ថិតនៅក្រោមកាគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថ(Ministry of Finance) មានដូចជា៖        ​​​​​​​​​​​ -People’s Bank of China   -Agriculture Bank of China   -Bank of China   -China investment bank   -China Industrial and Commercial Bank II.ប្រព័ន្ធធនាគាររបស់ចិន China’s Banking System   តាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៩ចិនមានតែប្រព័ន្ធធនាគារមួយ (Monobank Financial System)ហើយគ្រប់គ្រងតាមបែបសេដ្ឋកិច្ចផែនការ(Planned Economy)។នៅពេលនោះមានតែ PBC (People Bank of China)មួយប៉ុណ្ណោះនិងទទួលបន្ទុកយ៉ាងធំធេងដូជា៖   =>គ្រប់គ្រងគោលនយោបាយសាច់ប្រាក់ (Monetary Policy)   =>គោលនយោបាយអត្រាប្តូរប្រាក់ (Exchange Policy)   =>កាគ្រប់គ្រងសេវាបរទេស (Foreign reserve Management)   =>ការទទួលប្រាក់បញ្ញើរ (Deposit taking)   =>សកម្មភាពផ្តល់កម្ចីពាណិជ្ជកម្ម (commercial lending activities)   =>កម្ចីហិរញ្ញប្បទានសំរាប់គំរោងអភិវឌ្ឍន៍ (Financing of Development Projects) បច្ចុប្បន្នវិស័យធនាគាររបស់ចិនពីរដែលទទួលបន្ទុកក្នុងកាបង្កើតច្បាប់គ្រប់គ្រងគ្រឹះស្ថានធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ PBC (People Bank of China) និង​CBRC (China Bank Regulatory Commission)ដែលធនាគារនេះទទួលបានសិទ្ធពីសភាជាតិ (State council) ។ តួនាទីនិងមុខងាររបស់ PBC (People Bank of China) PBC គឺទទួលបន្ទុកដូចជា៖ Ø  លើកាបង្កើតគោលនយោបាយសាច់ប្រាក់ (Monetary Policy) Ø  សន្ទីភាពនៃប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ (Liquidity of the Financial System) Ø  ធ្វើអោយសេដ្ឋកិច្ចមានការរីកចំរើន​(Economy Growth) Ø  ស្ថេរភាពថ្លៃ(Price Stability) Ø  គ្រប់គ្រងលើអត្រាកាប្រាក់នៃកម្ចី និងបញ្ញើរ(Managing Interest rate of Loan and Remittance) Ø  ពង្រីកវិសាលភាពនៃកាលក់ភាគហ៊ុននៅក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារ តួនាទីនិងមុខងាររបស់ CBRC (China Bank Regulatory Commission)   CBRC ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៣មានតួនាទីដូចជា៖ Ø  គ្រង់គ្រងលើវិស័យធនាគារទាំងមូល​(Supervisory Functions of the banking sector) Ø  កាការពារអតិថិជនទាំងអស់(Protection of consumer and depositor) Ø  រក្សាលំនឹងនៅក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារ(Maintaining the Stability of Banking System) Ø  ការគ្រប់គ្រងកម្ចី (response to swelling debt loans) Ø  កាកំណត់ដើមទុន (Set up capitalization of Bank) Ø  អ្នកបង្កើតច្បាប់ធនាគារឯករាជ្យ (Independent Banking regulatory) Ø  លើកទឹកចិត្តដល់កាប្រកួតប្រជែង (Encouraging the competition) Ø  ផ្សព្វផ្សាយចំនេះដឹងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ (Educating Financial system) Ø  បង្ការកុំអោយមានបទឧក្រឹទ្ធហិរញ្ញវត្ថុ សរុបសេចក្តីមក CBRC ផ្តោតសំខាន់លើកាពង្រឹងភាពខ្លាំងនៃស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុនូវដើមទុន រចនាសម្ព័ន្ធក្នុងវិស័យធនាគារ។  1,គ្រឹះស្ថានធនាគាររបស់ចិន China Banking Institution   គ្រឹះស្ថានធនាគាររបស់ចិនមាន៥ប្រភេទគឺ៖ 1)            State Owned Commercial Bank (SOCBs) មានបួនធនាគារដែលទទួលខុសត្រូវត្រួតពិនិត្យលើធនាគារពាណិជ្ជ​ ដែលដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់បន្ទាប់ពី People Bank of China។​ បើទោះបីជា SOCBs មានការថយចុះនូវទ្រព្យយ៉ាងណាក៏ដោយ (ពី 72% នៃទ្រព្យសរុបឆ្នាំ១៩៩៤ នៅត្រឹម 55% ក្នុងដំណាច់ឆ្នាំ​២០០៤) ក៏ទ្រព្យរបស់វាមានច្រើនក្នុងចំណាមធនាគារលើពិភពលោក និងមានទ្រព្យសរុបប្រមាណ​2000 Billion 42000 ការិយាល័យ បុគ្គលិកច្រើនជាង 700,000 នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០០២។ 2)            Policy Lending Bank ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤ទទួលបន្ទុកក្នុងកាអភិវឌ្ឍន៍គោលនយោបាយរបស់ធនាគារដែលទទួលបានសិទ្ធពី SOCBs និងកាន់កាប់ទ្រព្យសរុបរបស់ធនាគារប្រមាណ​10%។គោលបំណងសំខាន់របស់ធនាគារទាំងនេះគឺអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាតិ ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ​។ 3)            Other Commercial Bank គឺជាធនាគារដែលវិនិយោគទៅលើទីផ្សាភាគហ៊ុន​ ដែលពួកនេះមានជំនាញខ្ពស់ទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ។ 4)            Credit Cooperative មានពីរប្រភេទគឺ Rural Credit Cooperative and Urban Credit Cooperative ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ​១៩៨០ដើរតួជាក្បាលម៉ាស៊ីនក្នុងកាផ្តល់កម្ចីទៅគ្រប់តំបន់ដែលខ្វះធនធានកម្រ និងខិតខំស្វែងរកប្រាក់បញ្ញើរដើម្បីយកទៅផ្តល់កម្ចីដល់ប្រជាកសិករដែលខ្វះទុន។ 5)            Foreign Bank ដើរតួនាទីមានកម្រិតនៅក្នុងប្រព័ន្ធធនាគាររបស់ចិន។​ឆ្នាំ​២០០៣មានធនាគរបរទេស ១៩១បានទទួអាជ្ញាប័ណ្ណ ក្នុងចំនោមនោះមាន១៥៧​ជាសាខា និង១១ជាសាខារង(Sub-branches) 15 ជាសាខារង​(Subsidiaries)។ 2,គ្រឹះស្ថានមិនមែនជាធនាគារ Non-Banking System     គ្រឹះស្ថានមិនមែនជាធនាគារមានដូចជា       Trust and Investment corporation (TICs)       Asset Management Companies (AMCs)       Securities Companies       Insurance Companies ឯកសារយោង       China’s banking reform  an assessment of its evolution and possible impact (Book)       wikipedia.org  (Google )